Założeniem Narodowego Systemu Zamówień Publicznych (Sistema Nacional de Compras Públicas, SNCP) jest zagwarantowanie porządku, przejrzystości i konkurencyjności w zakresie zamówień publicznych.
SNCP zarządzany jest przez Narodową Agencję Zakupów Publicznych (Agência Nacional de Compras Públicas, ANCP), która czuwa nad podniesieniem efektywności i przejrzystości procedur zamówień dokonywanych przez państwo.
Oprócz agencji ANCP system obejmuje Ministerialne Jednostki Zamówień Publicznych (Unidades Ministeriais de Compras, UMC) oraz jednostki odpowiedzialne za zamówienia publiczne w różnych podmiotach administracji państwowej.
Portugalski system zamówień publicznych dostosowany jest do wymogów Unii Europejskiej. Od lipca 2008 roku obowiązuje tu Kodeks Zamówień Publicznych (Código dos Contratos Públicos), który wprowadził dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady do ustawodawstwa krajowego.
Zleceniodawcami zamówień publicznych są:
- władze centralne
- władze lokalne
- władze regionów autonomicznych
- stowarzyszenia i fundacje publiczne
- przedsiębiorstwa publiczne
Procedurami przetargowymi objęte są zlecenia na:
- wykonanie robót publicznych
- dzierżawę i nabycie dóbr ruchomych
- zakup usług
- koncesje na roboty publiczne
- koncesje na usługi publiczne
- inne umowy podlegające konkurencji
Kodeks zakłada pięć rodzajów procedur przetargowych.
Podstawowe to:
- przetarg publiczny - jeśli ogłoszenie o przetargu jest publikowane wyłącznie w Portugalii, wartość kontraktu nie może być wyższa niż progi wspólnotowe
- przetarg ograniczony, poprzedzony kwalifikacją wstępną
Do bardziej złożonych kontraktów stosuje się dialog konkurencyjny lub procedury negocjacyjne z wcześniejszą publikacją ogłoszenia. Natomiast zamówienie z wolnej ręki może być stosowane do umów o dzieło o wartości poniżej miliona euro oraz kontraktów na zakup dóbr i usług o wartości poniżej 206 tysięcy euro.
W ramach prowadzonych procedur przetargowych zainteresowane firmy mogą zostać poproszone o przygotowanie i przedstawienie dokumentów określonych w specyfikacji technicznej oraz innych dokumentów określających sytuację finansową i status firmy.
Spis niezbędnych dokumentów jest zawsze zamieszczany w materiałach przetargowych. Przedsiębiorstwa zagraniczne uczestniczące w procedurach przetargowych w tym kraju powinny pamiętać o dołączeniu do składanej dokumentacji tłumaczenia dokumentów na język portugalski. Formalności wymagane przy zamówieniach publicznych powodują, że szybciej i skuteczniej jest startować w przetargach razem z lokalnym partnerem.
Ogłoszenia o zamówieniach publicznych można znaleźć w elektronicznym wydaniu dziennika urzędowego Diário da República Electrónico (http://www.dre.pt) oraz w portalu http://www.base.gov.pt. Na tej ostatniej stronie zamieszczone są ponadto pomocniczo podstawowe akty prawne oraz schematy procedur. Zainteresowani znajdą tu również odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.